DEFINICJE

 

Beton architektoniczny polerowany – powierzchnie wykonane z materiałów powłokowych (tzw. mikrocementy), okładzin cienkowarstwowych (jastrychy, tzw. lastryko, terrazzo), betonowych powierzchniowo utwardzanych lub nieutwardzonych, powstałe w skutek obróbki powierzchni  w wyniku szlifowania lub szlifowania i polerowania; jest specjalnie projektowany na etapie tworzenia dokumentacji, w której określone są wymagania dotyczące jego powierzchni oraz w wyniku eksponowania wpływa on na wizualny charakter obiektu.

W związku z częstymi wątpliwościami względem nazewnictwa termin „beton architektoniczny polerowany” przyjęto do określenia zarówno powierzchni z faktura szlifowaną jak i polerowaną.

Pojęcie „beton architektoniczny polerowany” dotyczy zarówno powierzchni posadzek jak i innych powierzchni z betonu architektonicznego poddanych odpowiedniej obróbce, np. ściany, słupy, elewacje, prefabrykaty, elementy małej architektury.

FAKTURA – ostateczna powierzchnia elementu uzyskana w trakcie obróbki.

FAKTURA SZLIFOWANA – gładkie jednolite wykończenie; fakturę wstępnie szlifowaną uzyskuje się przy użyciu tarczy o gradacji 50-60; fakturę średnioszlifowaną uzyskuje się przy użyciu tarczy 120; fakturę pełnoszlifowaną przy użyciu tarczy 200.

FAKTURA POLEROWANA – wykończenie powierzchni  np. wykonane przy użyciu filcu lub tarczy polerskiej nadające jej wysoki połysk.


ELEMENT REFERENCYJNY (powierzchnia odniesienia, mock-up, element wzorcowy) – jest to element o wcześniej określonych kształcie i wymiarach, który został wykonany na terenie budowy(w przypadku prefabrykacji na terenie zakładu wykonującego elementy)  i uznany za wzorzec przy odbiorze wykonywanych elementów z betonu architektonicznego.

POWIERZCHNIA PRÓBNA – jest to powierzchnia, która została wykonana w celu wypracowania elementu referencyjnego lub powstała w trakcie działań zmierzających do dopracowania technologii wykonywania elementów. Powierzchnia próbna nie podlega ocenie pod względem wymagań dotyczących betonu architektonicznego.

SPECYFIKUJĄCY – osoba, instytucja (architekt, projektant, inwestor) określająca wymogi odnośnie jakości wykonania i wyglądu betonu architektonicznego.

ODSTĘP OBSERWACYJNY – odległość, z której najczęściej użytkownicy konstrukcji będą oglądali beton architektoniczny. Stanowi ona jednocześnie odległość dokonywania oceny wizualnej wykonania betonu w trakcie odbioru konstrukcji.

 

KATEGORIE BETONU ARCHITEKTONICZNEGO POLEROWANEGO

Sposób wybłyszczenia powierzchni wydaje się być jedną z podstawowych cech betonu architektonicznego polerowanego, który jednocześnie stwarza największe problemy w interpretacji. Wielokrotnie jako wartość świadcząca o uzyskaniu odpowiedniego stopnia wybłyszczenia wykonawcy podawali gradacje tarczy, na której kończyli obróbkę powierzchni. Jednak wybłyszczenie zależało również od doboru rodzaju tarczy, czasu obróbki, ilości stopniowania tarcz. Dlatego też oprócz informacji o potencjalnej gradacji tarczy szlifierskiej/polerskiej, minimalnej ilości stopniowania tarcz, do każdej kategorii przypisana została wartość odpowiedniego pomiaru odwzorowania obrazu (DOI – Distinctness of Image).

Tabela 1. Kategorie betonu architektonicznego polerowanego

Kategoria

Gradacja tarczy

Poziom wybłyszczenia

Minimalna ilość stopniowania tarcz

Wymagania

Pomiar odwzorowania obrazu* (DOI)**

BAP1

<100

Matowy

<4

Brak odbicia lub odbicie bardzo rozproszone

0-9

BAP2

100 do 400

Satynowy

5

Satynowe, lekko rozproszone odbicie obiektów

10-39

BAP3

800 i wyżej

Błyszczący

6

Odbijane obiekty nie są ostre, ale można je zidentyfikować

40-69

BAP4

800 i wyżej

Bardzo błyszczący

7

Odbijane obiekty są ostre, łatwe w identyfikacji

70-100

*Zgodnie z ASTM D5767.

** Należy wykonać minimum 3 testy w przypadku powierzchni do 100m2 i po jednym teście na każde kolejne 100m2.

 

Tabela 2. Klasa wypełnienia nieciągłości tekstury

Klasa

Wymagania

U1

Należy uzupełnić wszelkie ubytki, pęcherze.

U2

Należy uzupełnić ubytki, pęcherze o średnicy powyżej 5mm dla elementów poziomych, zaś dla elementów pionowych dopuszcza się występowanie pęcherzy o średnicy od 2 do 15mm o łącznej powierzchni 1600mm2 na powierzchni testowej 0.5x0.5m, nie dopuszcza się występowania pęcherzy powyżej 15mm (kategoria B przewidziana jest dla powierzchni z kategorią betonu architektonicznego BA3 które następnie podlegają polerowaniu lub innych powierzchni pionowych).

 

Kolejnym ważnym wskaźnikiem wpływającym na wygląd betonu polerowanego jest stopień eskpozycji kruszywa, który wynika zarówno z technologii wykonania, wielkości użytego kruszywa i głębokości szlifowania.

 

Tabela 3. Klasy eskpozycji kruszywa na powierzchni betonu architektonicznego polerowanego

Klasa ekspozycji kruszywa

Nazwa

Przewidywana głębokość szlifowania

Wymagania

K1

 

Cementowa (zwana Kremową)

Bardzo mała

brak ekspozycji ziaren piasku do 4mm;

pasta cementowa 100%*

 

lub

 

brak ekspozycji kruszywa lub ekspozycja ziaren piasku do 4mm;

85-95% pasta cementowa;

5-15% ziarno do 4mm

K2

Piaskowa (zwana Sól i Pieprz)

>1.5mm

100% ziarna do 4mm**

 

lub

 

brak ekspozycji kruszywa lub ekspozycja ziaren piasku do 4mm;

85-95% ziarna do 4mm;

5-15% mleczko cementowe; Pojedyncze ziarna >4mm

K3

Średniokruszywowa

>3mm

100% ziarna do 8 mm**

 

lub

 

ekspozycja kruszywa do 8mm i ekspozycja ziaren piasku do 4mm ;

85-95% ziarna do 8mm;

5-15% ziarna do 4mm; pojedyncze ziarna >8mm

K4

Grubokruszywowa

>6mm

100% ziarna do 16mm**

 

lub

 

ekspozycja kruszywa do 16mm i ekspozycja ziaren kruszywa do 8mm;

85-95% ziarna do 16mm;

5-15% ziarna do 8mm

Pojedyncze ziarna do 22.5 lub 31.5mm

* Dotyczy m.in. gotowych suchych mieszanek (tzw. mikrocementów), HPC, UHPC, posadzek DST.

**Dotyczy gotowych suchych mieszanek, dla których dopuszcza się również inny wymiar maksymalnego ziarna określony przez producenta.

 

Fot. 1. Klasy eskpozycji kruszywa na powierzchni betonu architektonicznego polerowanego

 

 

Klasa ekspozycji kruszywa oznacza ekspozycję po zakończeniu operacji szlifowania i polerowania.

Rozmiar i rozkład kruszywa na powierzchni zależy od projektu mieszanki betonowej oraz operacji układania, zagęszczania i wykańczania.

Płaskość powierzchni w czasie operacji szlifowania i polerowania jest ważnym czynnikiem, który powinien mieć wpływ przy wyborze odpowiedniej klasy ekspozycji kruszywa.

W przypadku stosowania standardowego kruszywa do betonu spełniającego normę PN-EN 12620 należy zwrócić uwagę na fakt, że norma dopuszcza występowanie nadziarna i podziarna w poszczególnych frakcjach kruszywa. Oznacza to, że np. przy kategorii K2 na powierzchni mogą występować pojedyncze ziarna do 8mm (nie powinny występować ziarna >8mm) oraz odpowiednio w kategoriach K3 do 16mm i K4 do 22.5 lub 31.5mm. Sytuacja taka nie dotyczy posadzek polerowanych wykonywanych z gotowych suchych mieszanek.

Jeśli dla danego elementu/powierzchni nie określono dokładności wykonania, równości powierzchni przez wskazanie właściwej aktualnej normy należy przyjąć kategorię równości zgodnie z Tabelą 3. Kategorie R1 i R2 nie dotyczą magazynów wysokiego składowania z poruszającymi się wózkami systemowymi, dlatego dla powierzchni w nich wykonywanych należy przyjąć wymagania z normy DIN 15185.

 

Tabela 4. Kategorie równości powierzchni

Kategoria równości

Element

Graniczne odchyłki w rozstawie punktów pomiarowych [mm]

0.1 m

1 m

2 m

4 m

10 m

15 m

R1

Warstwy użytkowe posadzek, podkładów i innych powierzchni

2

4

6

10

12

15

R2

Warstwy użytkowe posadzek, podkładów i innych powierzchni o szczególnych wymaganiach

1

3

5

9

12

15

 

LITERATURA

[1] K. Kuniczuk, „Beton architektoniczny. Wytyczne techniczne“, Polski Cement, Kraków 2010.

[2] W. Ryżyński, „Utwardzanie powierzchniowe posadzki betonowej. Cz. 1”, http://www.inzynierbudownictwa.pl/technika,materialy_i_technologie,artykul,utwardzanie_powierzchniowe_posadzki_betonowej___cz_i,8030, stan na 09.06.2020.

[3] W. Ryżyński, „Utwardzanie powierzchniowe posadzki betonowej. Cz. 2”, http://www.inzynierbudownictwa.pl/technika,materialy_i_technologie,artykul,utwardzanie_powierzchniowe_posadzki_betonowej___cz_ii,8165, stan na 09.06.2020l.

[4] PN-EN 13813:2003 Podkłady podłogowe oraz materiały do ich wykonania. Materiały. Właściwości i wymagania.

[5] K. Sadłowski, D. Urbanowicz, M. Warzocha, „Podkłady podłogowe, wymagania, projektowanie, wykonawstwo”, Materiały budowlane, 11.2015 (nr 519).

[6] K. Sadłowski, D. Urbanowicz, M. Warzocha, „Posadzki przemysłowe. Problemy eksploatacyjne warstwy wykończeniowej utwardzanej powierzchniowo”, Inżynier budownictwa, Luty 2017.

[7] A. Balogh, „Levels of Concrete Polishing. How to achieve different levels of sheen and aggregate exposure on a polished floor”, https://www.concretenetwork.com/concrete/polishing/levels.html, stan na 09.06.2020.

[8] “The Specification of Honed or Polished Concrete Finishes”, https://www.ccaa.com.au/imis_prod/documents/Library%20Documents/CCAA%20Datasheets/DS2010Honed.pdf, August 2010.

[9] „Markblat. Geschliffene zementgebundene Bodensystem”, http://terrazzo-beton.de/images/merkblatt/merkblattgeschliffenebetonboeden.pdf, Juli 2011.

[10] Ł. Drobiec, „Konstrukcje betonowych posadzek przemysłowych”, Izolacje, Grudzień 2016,

[11] DIN 18202 04.97 Toleranzen im Hochbau Bauwerke; Bauwerke.

[12] DIN 15185. Flurforderzeuge – Sicherheitsanforderungen – Teil 2: Einsatz in

Schmalgängen.

[13] ASTM D5767 – 18 Standard Test Method for Instrumental Measurement of Distinctness-of-Image (DOI) Gloss of Coated Surfaces.

 



wstecz